Reserves

Het totaal van de reserves ultimo 2023 bedraagt € 78,6. (2022: € 72,6 mln.), waarmee per saldo de reserves met € 6,0 mln. toenemen.

Algemene reserve

950001001 Algemene reserve
Het totaal van de algemene reserve is afgenomen met € 87.000 naar € 14,6 mln. (2022: € 14,5 mln.).

In 2022 is als gevolg van de vastgestelde resultaatbestemming 2022 € 473.000 toegevoegd aan de algemene reserve.

De totale dotaties aan de algemene reserve bedragen € 52.000 (begroot:€ 52.000) . Dit heeft met name betrekking op de verkoop van de Stationsweg.

De totale onttrekkingen aan de algemene reserve bedragen € 438.000 (begroot € 830.000) en zijn onttrokken ten behoeve van diverse beleidsdoelstellingen, waaronder bijvoorbeeld tijdelijke huisvestingskosten Koningsspil en Meester Haijeschool en diverse kleinere zaken. Daar waar sprake is van onderbesteding blijft de werkelijke onttrekking achter op de begroting.

Bestemmingsreserves

Het totaal van de bestemmingsreserves ultimo 2023 bedraagt € 64,0 mln. (2022: € 58,1 mln.) hetgeen een toename is van € 5,9 mln. ten opzichte van 2022. In 2023 is als gevolg van de vastgestelde resultaatbestemming 2022 € 3,5 mln. toegevoegd aan de bestemmingsreserves.

De bestemmingsreserves zijn in te delen in een aantal categorieën.

1. Kapitaallastenreserves
Kapitaallastenreserves hebben als doel om de kapitaallasten van (toekomstige) investeringen te dekken. In 2021 is de nota reserves & voorzieningen herzien. Hierbij zijn individuele kapitaallastenreserves samengevoegd tot twee nieuwe kapitaallastenreserves. Een voor openstaande kredieten en een voor afgesloten kredieten. Het saldo van afgesloten kredieten zal middels de resultaatbestemming van het boekjaar worden overgeheveld van de kapitaallastenreserve voor openstaande kredieten naar die van afgesloten kredieten. In bovenstaand overzicht is in de kolom 'reclass' inzichtelijk gemaakt welke kredieten zijn afgerond. De aanschafwaarde wordt overgeheveld naar de kapitaallastenreserve voor afgesloten kredieten. Het overschot dat voor deze investeringen in de kapitaallastenreserve voor openstaande kredieten was opgenomen, valt vrij ten gunste van het resultaat boekjaar.

2. Onderhoudsreserves
De onderhoudsreserves hebben als doel om het planmatig onderhoud te dekken die is opgenomen in de onderliggende beheersplannen, om zodanig de jaarlijkse kosten te egaliseren. De dotaties bedragen € 2,6 mln. en zijn gebaseerd op de onderliggende vastgestelde beleidsplannen. De onttrekkingen ad € 3,9 mln. zijn gebaseerd op de gerealiseerde onderhoudskosten.

Met ingang van 1 januari 2024 worden de onderhoudsreserves opgeheven en wordt overgegaan naar de verwerking van groot onderhoud via een voorziening. In de begroting 2024 is rekening gehouden met een geraamde eindstand van de reserves. De werkelijke eindsaldi wijken af en zullen 1 januari vrijvallen ten gunste van het resultaat.

3. Risico- en overige reserves
Dit zijn reserves die zijn gevormd om incidentele lasten te kunnen opvangen. Daarnaast is een aantal reserves gevormd om toekomstige kosten voor specifieke doeleinden te dekken of te egaliseren. Zie hierna een korte toelichting op deze individuele reserves.

• 950102001  BR Grondexploitatie

Deze reserve heeft als doel om de risico's af te dekken die ontstaan bij het voeren van een actief grondbeleid. De reserve vormt de financiële buffer voor grondexploitatiecomplexen met een geraamd nadelig saldo. De dotatie in het boekjaar is gebaseerd op de tussentijdse winstneming van de actieve grondexploitaties.

• 952802019 BR Gemeentelijke huisvesting

Het doel van deze reserve is om de verhuizing naar een nieuw huis van de gemeente mogelijk te maken. De reserve kan worden aangewend voor eenmalige kosten die samen hangen met het (her)huisvesten van de ambtelijke organisatie, maar die niet in aanmerking komen voor activering, denk aan vooronderzoekskosten, aanbestedingskosten, verhuiskosten, frictie, etc.

• 953302024  BR Sociaal-Domein

De reserve heeft als doel om de drie decentralisatie in het sociaal domein goed te laten verlopen en de financiële risico's te beperken. De reserve wordt aangewend om de uitvoering en tegenvallers in de uitvoering van de gedecentraliseerde taken op te vangen. Daarnaast wordt de reserve aangewend voor het verder vormgeven en uitrollen van nieuw beleid. De toevoeging in het boekjaar is gebaseerd op de vanuit het Rijk beschikbaar gestelde gelden voor opvang asielzoekers en huiselijk geweld. De onttrekking is ter dekking van de kosten van de tijdelijke inhuur van een projectleider sociaal domein.

• 963202063  BR Coronafonds

De reserve coronafonds dient ter egalisatie van de Corona gerelateerde lasten en baten over de jaren 2020 en verder. De dotaties zijn gebaseerd op de beschikbaar gestelde compensaties vanuit het Rijk. De onttrekkingen zijn gebaseerd op werkelijke lasten als gevolg van Corona. Met het vervallen van alle beperkingen rond corona kan deze reserve vrijvallen.

• 953602025  BR Uitvoeringskosten Participatiewet

De reserve kan worden aangewend voor de verdere uitvoering van Participatie projecten (werk & inkomen).
 De onttrekking in het boekjaar is ter dekking van de kosten voor tijdelijke inhuur van een verbinder voor
Friese Vlaak.

• 958702062 Incidentele opleidingskosten

Deze reserve is gevormd voor de eenmalige opleidingskosten van nieuw aangetrokken functioneel beheerders. Het raadsbesluit om de aanvullende medewerkers  aan te trekken is pas genomen bij de begroting van 2022, dus de eerste onttrekkingen zijn gedaan in 2022 ter dekking van de opleidingskosten.  

• 952602017 Aanloopkosten brandweerposten

De reserve brandweerposten is in principe gevormd ter dekking van kapitaallasten van de tijdelijke brandweerpost in Edam. Deze zijn overgeheveld naar de kapitaallastenreserves. Een klein deel van de reservering heeft echter betrekking op onvoorziene kosten die gepaard kunnen gaan met het realiseren van deze brandweerpost.

• 963422067 BR Oekraïne

Vanuit de vastgestelde resultaatbestemming 2022 is € 3,5 mln. aan niet bestede rijksvergoeding voor de Oekraïne opvang toegevoegd aan de nieuw gevormde reserve Oekraïne. Hierdoor blijft het geld beschikbaar voor toekomstige kosten in het kader van de Oekraïne opvang. In 2023 bedroeg de toevoeging € 3,2 mln.

• 958102047 Pius X

In het verleden is een voorziening gevormd om bij eigendomsoverdracht Pius X van Club en Buurthuis Werk naar de gemeente de waardevermindering als gevolg van afschrijving te dekken. In 2010 is de nieuwbouw Pius X gereedgekomen. Door middel van een zakelijk recht is het eigendom bij Club en Buurthuis Werk terecht gekomen. Club en Buurthuis Werk heeft van de gemeente een lening ontvangen voor de inrichting van Pius X. Initieel was het plan dat na 10 jaar, in 2020/2021 het eigendom door Club en Buurthuis Werk zou worden terug geleverd aan de gemeente. Vooruitlopend op besluitvorming is in overleg met de accountant afgesproken de voorziening op te heffen. De reden hiervoor is dat de onderbouwing van de voorziening niet meer aansluit bij de huidige regelgeving van het BBV. Aangezien de oorspronkelijke reden om de voorziening te vormen nog steeds actueel is, is bij de bestemming van het jaarrekeningresultaat 2021 besloten het saldo van deze vrijval toe te voegen aan een bestemde reserve Pius X. Zodra besluitvorming plaatsvindt over de toekomst van het pand, kunnen de financiële gevolgen inzichtelijk gemaakt worden en de reserve hiervoor aangewend worden.

• 963422066 Energie, duurzaamheid en inflatie

In de Winternota 2022 is deze reserve gevormd door de raad. De reserve dient om lokale maatregelen te bekostigen die we binnen onze gemeente ontwikkelen voor onze inwoners, die niet vanuit het rijk worden gefinancierd. Deze reserve kan in de toekomst ook gevoed worden met algemene en/of specifieke bijdragen van het Rijk. De maximale looptijd van de reserve is voorzien op vijf jaar. Een concreet plan voor besteding van deze middelen zal later worden uitgewerkt.

4. Reserve budgetoverheveling
Deze reserve is gevormd omwille van administratief technische redenen en wordt gebruikt om budgetten, welke bij de begroting zijn toegekend, te kunnen overhevelen naar het volgende boekjaar. Dit kan gedurende het lopende boekjaar al worden voorgelegd aan de raad wanneer duidelijk wordt dat de budgetten niet worden besteed in het lopende boekjaar. Randvoorwaarde voor budgetoverheveling is dat reeds aangevangen moet zijn met de voorbereidingen (bijv. goedgekeurd plan) of uitvoering van de gerelateerde activiteit. In andere gevallen kan het bij het voorstel resultaatbestemming worden voorgelegd aan de raad bij het vaststellen van de jaarrekening.
De onttrekking is gebaseerd op de resultaatbestemming jaarrekening 2022. De dotatie betreft diverse budgetoverhevelingen die bij de winternota 2023 zijn geautoriseerd door de raad, waarvan de grootste betrekking hebben op duurzaamheid, energiemaatregelen en omgevingswet, eenmalige energietoeslag en Singelwijk.