Balans en toelichting

In 2023 is de nota Reserves & Voorzieningen opnieuw vastgesteld. Hierin is onderscheid gemaakt tussen een aantal hoofdcategorieën en reserves. Deze indeling is in de bijlage reserves ook gevolgd.

In de nota Reserves & Voorzieningen is het uitgangspunt opgenomen dat onttrekkingen aan reserves slechts plaatsvinden, voor zover de daadwerkelijke lasten zich hebben voorgedaan. Dit betekent dat wanneer uitgaven niet hebben plaatsgevonden, de bijbehorende onttrekking ook niet plaatsvindt. Dit geldt overigens ook voor dotaties die voortvloeien uit activiteiten zoals de verkoop van gemeentelijke panden. Voor zover deze geen doorgang vinden binnen het boekjaar waarin deze geraamd waren, wordt ook geen dotatie gedaan. Dit zou namelijk enorme tekorten of overschotten kunnen veroorzaken in de exploitatie.

Met ingang van 1 januari 2024 worden de onderhoudsreserves opgeheven en wordt overgegaan naar de verwerking van groot onderhoud via een voorziening. In de begroting 2024 is rekening gehouden met een geraamde eindstand van de onderhoudsreserves per 31 december 2023. De werkelijke eindsaldi wijken af en zullen 1 januari vrijvallen ten gunste van het resultaat. Dit wordt meegenomen in de najaarsnota.

Een nadere specificatie en onderbouwing van de reserves is te vinden in de bijlage reserves.

Bestemming

De kolom bestemming tussen het eindsaldo 2022 en het beginsaldo van 2023 betreft de resultaatbestemming over 2022, zijnde € 3,9 mln. positief. In totaal is op basis van de resultaatbestemming een toevoeging gedaan aan bestemmingsreserves van  € 3,5 mln, waardoor de totale toevoeging aan de algemene reserve € 0,5 mln. bedraagt.

Algemene reserve

De algemene reserve is bedoeld als buffer om risico's op te vangen. Het betreft de vrij aanwendbare middelen die de gemeente inzet wanneer zich onvoorziene financiële risico’s voordoen. De algemene reserve maakt onderdeel uit van de weerstandscapaciteit. Een totale analyse van de weerstandscapaciteit is opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. In 2023 is de reserve, inclusief resultaatbestemming, afgenomen met een bedrag van € 88.000. Dit wordt veroorzaakt doordat gedurende het jaar veel verschillende onttrekkingen aan de algemene reserve zijn gedaan ten behoeve van diverse doelstellingen. Ook zijn enkele budgetoverhevelingen van voorgaand jaar via de algemene reserve verwerkt. Per saldo zijn de onttrekkingen hoger dan de dotaties.

Bestemmingsreserves

Bestemmingsreserves zijn reserves waar aan de gemeenteraad een specifieke bestemming aan heeft gegeven. De toevoegingen en onttrekkingen zijn geoorloofd voor zover de raad hiertoe heeft besloten. Onttrekkingen aan bestemmingsreserves zijn uitsluitend toegestaan wanneer dit past binnen het specifieke doel van de reserve. Het totaal van de bestemmingsreserves bedraagt per 31-12-2023 € 64,0 mln.

Financiële positie

Hier volgt een beschrijving van de ontwikkeling van de gemeentelijke vermogenspositie. Daarbij wordt de ontwikkeling van het eigen vermogen weergegeven. Door een positief resultaat neemt het eigen vermogen verder toe.

De komende jaren komen er echter veel uitdagingen op gemeenten af, zoals de opgaven voor duurzaamheid, woningbouw en de steeds maar toenemende kosten van jeugdzorg, Van ons als gemeente wordt verwacht dat wij een belangrijke rol vervullen bij maatschappelijke thema’s. Financiële bewegingsruimte is een minimale voorwaarde om die rol uit te kunnen oefenen. Voor een nadere analyse van het resultaat, verwijzen wij naar het overzicht van baten en lasten en de toelichting daarop.  

Begin 2024 is de gemeenteraad geïnformeerd over de financiële  positie van de gemeente. Door het verwerken van de stelselwijziging t.a.v. groot onderhoud in de begroting van 2024, zijn de benchmarks verslechterd. Deze stelselwijziging is echter een technische omzetting van de onderhoudsreserves naar voorzieningen, die in de kengetallen anders behandeld wordt. Dit komt uiteindelijk in de jaarrekening 2024 tot uiting.

De gemeente heeft grote ambities en er lopen veel projecten op het moment. De investeringsplannen hebben een grote invloed op de financieringsbehoefte van de gemeente, en het college is volop bezig om inzicht te krijgen op de investeringsplanning. Dit wordt allemaal in een meerjaren kasstroomprognose opgenomen en wordt meegewogen in investeringsvoorstellen.